گسترش فضای مجازی سبب شده است تا همه مردم جهان یک آشنایی نسبی با فرهنگ کشورهای مختلف داشته باشند. در این میان مراسم‌هایی که مانند هالووین شهرت زیادی دارند، در بیشتر کشورها به خوبی شناخته شده هستند. با مرگ طبیعت و آمدن پاییز و نزدیک شدن به آخرین ماه‌های سال میلادی حس و حال روزهای ترسناک و پر هیجان در همه بیدار شده و شرکت کنندگان سعی می‌کنند تا در جشن هالووین ترسناک‌ترین شب سال را به تصویر بکشند.
در واقع جشن هالووین به زبانی انگلیسی Halloween بازمانده‌ای از مراسم باستانی حدود ۲۰۰۰ سال پیش می‌باشد، که جایگاه ویژهای در بین مردم دارد. حتما تا به حال تصویر کدو تنبل‌های چشم و دهن‌دار را در شبکه‌های مجازی دیده‌اید. البته بیشتر مردم در مورد فلسفه کدو تنبل در هالووین اطلاعی ندارند. شاید باورنکردنی باشد که کدوی تنبل در برابر شیاطین محافظ انسان‌ها است و این ویژگی، ریشه‌ای افسانه‌ای و تاریخی دارد. اگر از جشن هالووین و جزئیات این مراسم و فلسفه آن اطلاعی ندارید با ادامه این مطالب همراه ما باشید تا شما را بیشتر با هالووین آشنا کنیم.
هالووین چیست؟
هالووین یکی از جذاب‌ترین و البته قدیمی‌ترین جشن‌های جهان است که هر ساله در تاریخ ۳۱ اکتبر یا هشتم آبان ماه برگزار میشود. این روزها، هر سنت یا جشنی بهانه‌ای برای کنار هم بودن و دورهمی است. هالووین هم از این قاعده مستثنی نبوده و حال و هوای قشنگی به روزهای ابتدایی پاییز می‌دهد.
تاریخچه هالووین
برای این که بخواهیم در باره‌ی تاریخچه شکل گیری جشن هالووین صحبت کنیم باید به کشور ایرلند برویم. شکل گیری جشن هالووین به فستیوال ساوین، سلتیان باستان بر می‌گردد. در حدود ۲۰۰۰ سال پیش سلت‌ها در سرزمینی زندگی می‌کرده اند که امروزه کشور بریتانیا، ایرلند و شمال فرانسه را شامل میشود. آنها سال نوی خود را در روز ۱ نوامبر جشن می‌گرفتند. در این روز پایان رسمی تابستان، آغاز فصل تاریکی، فصل برداشت، سرما و زمستان بود و اغلب با مولفه‌های مرگ انسان همراه بود.
سلتی‌ها باور داشتند که در روز اول سال مرز بین دنیای زنده‌هاو مرده‌ها برداشته میشود و مرده‌ها می‌توانند وارد دنیای زندگان شوند. آنها شب ۳۱ اکتبر را که شب سال نوی آنها بود جشن می‌گرفتند و باور داشتند که ارواح مردگان دوباره به زمین برمی‌گردند. همچنین سلتی‌ها معتقد بودند که این موقع از سال برای افراد روحانی بهترین زمان برای پیش بینی و پیش گویی آینده است. در طول جشن سلتی‌ها لباس‌های مخصوص می‌پوشیدند که شامل پوست و سر حیوانات می‌شد، بعد از آن دور آتش جمع می‌شدند و سعی می‌کردند تا بخت و اقبال هرکس را پیش بینی کنند. امپراتوری رم باستان در سال ۴۳ بعد از میلاد، بخش‌های اعظمی از قلمرو و سرزمین سلتیان را تصرف کرد. در طول ۴۰۰ سالی که رومیان بر این سرزمین تسلط پیدا کردند دو فستیوال رومی با رسم و رسوم‌ها و سنت‌های سلتی به ویژه جشن ساوین ادغام شد.
اولین فستیوال فرالیا بود که اواخر اکتبر برگزار می‌شد و طی آن رومی‌هو عبور مرده‌گان را گرامی می‌داشتند. دومین فستیوال نیز روز بزرگداشت رب النوع میوه، پومونا و درختان بود. دین مسیحیت تا اواخر قرن ۹ در سرتاسر سرزمین سلتی‌ها گسترش پیدا کرده بود و به مرور زمان با سنت‌های سلتی‌ها آمیخته شد. کلیسا در سال ۱۰۰۰ روز ۲ نوامبر را روز ارواح نامگذاری کرده و این روز را برای تجلیل و گرامیداشت مردگان تعیین کرد. امروزه بسیاری از افراد معتقدند که این عمل کلیسا در حقیقت تلاشی جهت جایگزینی فستیوال سلتی با تعطیلاتی مرتبط با مسیحیت بوده است. جالب است بدانید که روز ارواح از جهت‌های بسیاری مشابه به جشن ساوین بود.
در این جشن آتش بزرگی افروخته می‌شد و مردم لباس‌هایی خاص به شکل شیاطین، فرشته‌ها و مقدسین می‌پوشیدند و مراسم خاصی را اجرا می کردند. روز تمام مقدسین روز ال هالو یا ال هالوما نیز نامیده می شد. بدین ترتیب این رسوم با هم ادغام شده و جشن ساوین اندک اندک جشن ال هالو ایو و در نهایت هالووین نامیده شد.
جشن هالووین در ایران و تهران
چند سالی است که جشن هالووین در ایران مورد توجه اقشار خاصی از مردم جامعه قرار گرفته و در روزهای منتهی به ۹ آبان شاهد بازار فروش، خرید لوازم و تزیینات این جشن نامتناجس با فرهنگ ایرانی هستیم. این بازار از ایده‌های زیاد برای روش تزیین غذا با تم ترسناک و تهیه لباس شخصیت‌های کارتونی و ساخت شابلون کدو تنبل در فضای مجازی شروع شده و تا فروش لوازم تزیینی، لباس‌ها، عکاسی از این مراسم توسط آتلیه‌ها، تهیه کیک‌ها و شیرینی‌های مخصوص در قنادی‌ها و گریم‌های ترسناک یا گریم‌های مشابه چهرههای معروف هالیوود در آرایشگاه‌های مردانه و زنانه ادامه پیدا می‌کند. در ایران تا چند‌سال پیش لباس شب جشن هالووین پیدا نمی‌شد و باید با چندین دست لباس یک لباس من‌درآوردی در می آوردند. ولی برای جشن هالووین امسال متاسفانه در ایران حتی تبلیغات فروش زیورآلات تزیینی و لباس‌های مخصوص هالووین در برخی مزون‌ها و پیج‌های اینستاگرامی دیده میشود و جالب تر اینکه باید برای سفارش از دو ماه قبل اقدام می کردید.
جالب است بدانید که در این ایام تور‌های مسافرتی ویژه هالووین هم توسط چند آژانس مسافرتی تبلیغ میشود. اما نکته قابل توجه این می‌باشد که با وجود تمام تبلیغاتی که در رسانه‌ها و فضاهای مجازی مبنی برگسترش این جشن در ایران میشود، مراکز فروش و فروشگاه‌ها انگشت شماری می‌کنند تا لوازم و تجهیزات هالووین را به صورت حضوری بفروشند. اگر هم فروش به صورت حضوری باشد در بسیاری از موارد به صورت پنهانی بوده و فروشندگان دلیل آن را تخلف صنفی و برخورد اماکن عنوان می‌کنند.
در واقع آنچه که در حال حاضر از تدارک جشن هالووین در ایران به وضوح دیده میشود سفارش‌های آنلاین توسط مشتری‌ها و تبلیغ خدمات توسط فروشندگان و در نهایت انتشار عکس‌های این جشن درفضای مجازی است که فعلا، مختص قشر خاصی از افراد جامعه می‌باشد به طوری که هنوز شاید نتوان آن را یک شبیخون فرهنگی دانست، اما مسئله مهمی که قابل انکار نیست این می‌باشد که با گسترش وسایل ارتباط جمعی همچون ماهواره و اینترنت هجوم مراسم اینچنینی به فرهنگ ما غیرقابل انکار بوده و چه بسا در سال‌های آتی هالووین هم مانند ولنتاین و کریسمس چنان گسترشی پیدا کند که گویی چند سال است که جزیی از فرهنگ ما بوده است. در این میان آسیب‌شناسان دلایل گوناگونی را برای استقبال و گرایش برخی از رسومات بیگانه عنوان می‌کنند که مهم‌ترین آنها خلا شادی و تفریح در جامعه و بحران جدی در زمینه تخلیه انرژی به ویژه در جوانان است و شاید امروز برای پیشگیری از همه گیری رسم بی‌پایه و اساسی همچون هالووین در ایران بهترین فرصت باشد.
جشن هالووین چه روزی است؟
جشن هالووین در بین مردم از اهیمت زیادی برخوردار است و با نزدیک شدن به ۳۱ اکتبر یا همان ۹ آبان مردم وسایل هالوین همچون لباس‌های عجیب و غریب با طراحی اشباح برای تمامی سنین را آماده می‌کنند تا جشن پاییزی را با حال و هوایی ترسناک برگزار کنند. البته نباید از سیب‌های قرمز و کدوهای نارنجی غافل شد. بسیاری از خانواده‌ها برای این مراسم جذاب انواع شکلات و آبنباتهای رنگارنگی را تهیه می‌کنند. گفته میشود که آمریکایی‌ها در جشن هالووین یک چهارم خرید شیرینی و آبنبات سالانه‌‌ی خود را دارند.
سنت‌های جشن هالووین
در بین آمریکایی‌ها جشن هالووین محبوب است که در زمان برگزاری آن برنامه‌های زیادی را اجرا می‌کنند. لازم به ذکر است که پروتستان‌ها به این جشن باستانی اعتقادی ندارند، به همین دلیل این جشن تا مدت‌ها در آمریکا برگزار نمی‌شد. تا اینکه اسکاتلندی‌ها و ایرلندی‌ها وارد خاک این کشور شدند. آنها برای محصولات زراعی در اولین مهمانی عمومی جشن برپا کردند و داستان‌های ترسناک گفتند و پایکوبی کردند و به مرور سنت های هالووین، جذاب‌تر و گسترده‌تر شدند. برای برگزاری جشن هالووین کشورهای دیگر و آمریکایی‌ها آداب و رسوم خاصی دارند اما برخی از سنت‌ها در بین بیشتر کشورها مشترک می‌باشد و به قوانین هالووین تبدیل شده که در ادامه به برخی از آنها اشاره می‌کنیم:
- قاشق زنی هالووین Trick-or-treating
در شب هالووین کودکانی را می‌بینید که با لباس‌های مخصوص هالووین به در خانه همسایه‌ها می‌روند تا به شوخی صاحبخانه را بترسانند و در ازای آن آبنباتهای رنگارنگ و اسباب‌بازی‌های کوچک را دریافت کنند. این سنت در تاریخچه هالووین، شیرین‌ترین بخش جشن محسوب شده و می‌توان آن را شبیه به سنت قاشق زنی در ایران دانست.
- کدو تنبل در هالووین
از سال ۱۸۹۵، حک کردن چهرههای شگفت‌انگیز روی کدو تنبل‌ها تبدیل به سنت شد. در اصل در انگستان شلغم‌ها حکاکی می‌شدند اما در آمریکا کدو تنبل جایگزین آن شد. در کشورهای مختلف مردم داخل کدو تنبل‌ها را می‌تراشند و آن را به فانوس تبدیل می‌کنند. این کدو تنبل توسط راهنمایان حمل میشود تا شیاطین را از آنها دور کند. در واقع در مسیحیت، شیاطین ارواحی هستند که همچون جک اولانترن از جهنم و بهشت محروم شده و سرگردان هستند. لازم به ذکر است که این روزها کدو تنبل‌ها را به دست کودکان می‌دهند تا آبنبات بیشتری به دست بیاورند.
- گاز زدن سیب در جشن هالووین
باتوجه به این که گاز زدن سیب در جشن شکرگزاری انجام میشود اما گاز زدن سیب در جشن هالووین جایگاهی دیرینه دارد. گاز زدن سیب، یک بازی سنتی است و به مرور زمان به یکی از آداب هالووین تبدیل شده است که قطعا پسر و دخترهای مجرد به آن علاقمه بسیاری دارند. در جشن هالووین سیب نمادی برای احترام به محصولات کشاورزی هم محسوب میشود. در این بازی سیب‌هایی را در کاسه آب انداخته یا آنها را با رشته نخی آویزان می‌کنند. هرکدام از سیب‌ها به نام دختر یا پسر مجردی است که افراد مجرد سعی می‌کنند سیب فردی را که به آن علاقه دارند بدون استفاده از دست گاز بزنند. اگر گاز زدن سیب با موفقیت انجام شود، آنها با یکدیگر ازدواج خواهند کرد.
- دوری کردن از گربه‌های سیاه در هالووین
هالووین منشا پیدایش شیاطین و هیولاها بوده است. و امروزه نمادهای مختلفی همچون جادوگران، گربه‌های سیاه و مترسک نماد شخصیت‌های شرور محسوب می‌شوند. بنابراین رو به رو شدن با هر یک از آنها به معنای بدشگونی است. به همین دلیل مردم در زمان برگزاری جشن هالووین از گربه‌های سیاه دوری می‌کنند و مترسک‌ها هم برای دور کردن ارواح ساخته و نصب می‌شوند. لازم به ذکر است که سلتی‌ها اعتقاد داشتند نباید حتی‌الامکان در این شب بر روی ترک‌های آسفالت پا گذاشت و از پاشیدن نمک باید خودداری کرد. آیینه شکسته هم در این شب بد یمن محسوب میشود.
- تزئین جمجمه و اسکلت ارواح در هالووین
یکی از سنت‌های جشن هالووین، تزئین جمجمه اسکلت‌های مصنوعی می‌باشد. بسیاری از مردم اسکلت‌های پلاستیکی را خریداری می‌کنند و بعد از تزئین، آنها را داخل یا بیرون خانه‌هایشان می‌گذارند. این اسکلت‌ها برای یادآوری بازگشت مرده‌هایی می‌باشد که در شب ۳۱ اکتبر باز می‌گردند. تصاویر جمجمه‌ها در مسیحیت، به سنت کالواری اشاره دارند که به یاد مصلوب شدن عیسی مسیح جمجمه‌ها تزئین می‌شوند. سنت کالواری به کوتاه بودن عمر و وجود همیشگی مرگ در زندگی انسان‌ها اشاره دارد.
در مکزیک نیز مراسمی به نام روز مردگان وجود دارد که از ۳۱ اکتبر تا ۲ نوامبر برگزار میشود. در این روزها مردم لباس‌هایی مانند اسکلت مردگان را به تن کرده و در خیابان‌ها جشن به راه می‌اندازند. این مراسم با هالووین تا حد زیادی از لحاظ مفهومی تفاوت دارد و نکته اصلی این می‌باشد که در این جشن نه تنها مردم از مردگان نمی‌ترسند بلکه به آنها احترام گذاشته و از بازگشت آنها به زمین استقبال می‌کنند. همچنین مردم مکزیک قبر اجداد خود را برای جشن گرفتن این روز، تزئین می‌کنند.
خوراکیهای هالووین
در تمامی جشن‌ها و مراسم‌ها غذاهای رنگارنگ جایگاه ویژهای دارند. این بخش جذاب و خوشمزه در مراسم هالووین نیز وجود داشته و همچنان پا بر جا است. در این مراسم تعدادی از غذاها و خوراکی‌ها وجود دارند که به شرح زیر می‌باشند:
- آبنباتهای کاراملی سیب
هیچ چیز در هالووین به اندازه آبنباتهای کاراملی سیب نوستالژیک نیست. این خوراکی سنتی ترکیبی از طعم‌های شیرین و ترش است. برای درست کردن این خوراکی باید ابتدا چوب‌های آب نبات چوبی را داخل سیب‌های سبز و قرمز فرو کرده و سیب‌ها وارد شربت شکر یا کارامل کنید. بعد از آغشته شدن سیب‌ها به کارامل، آنها را در یخچال قرار دهید تا سرد شوند. می‌توان برای خوشرنگ شدن این آبنبات‌ها از رنگ‌های خوراکی طبیعی هم استفاده کرد.
- پای کدو تنبل
یکی از خوراکیهای سنتی در جشن هالووین پای کدو تنبل است. وقتی پاییز شروع میشود، هیچ چیز همچون شیرینی کدو تنبل خانگی نمی‌تواند حال و هوای هالووین و پاییز را به خانه بیاورد. برای درست کردن پای کدو تنبل باید شیر ولرم، پوره‌ی کدو تنبل، ادویه‌هایی مانند دارچین، زنجبیل و جوز هندی و تخم مرغ با هم مخلوط شوند. می‌توانید برای تزئین این شیرینی از خامه یا بستنی استفاده کنید.
- نان سیب هالووین
در پاییز سیب به وفور یافت میشود و به همین دلیل یکی از خوراکیهای محبوب و سنتی جشن هالووین، نان سیب است. این نان بدون گلوتن با تکه‌های سیب شیرین و ترش و شکر قهوه‌ای بسیار خوشمزه میشود. طعم بی‌نظیر این نان یادآور هالووین و پاییز نارنجی رنگ است. اگر شکر قهوه‌ای ندارید به جای آم می‌توانید از عسل برای شیرین کردن نان استفاده کنید.
- آبنبات ذرت
آبنبات ذرت، هالووین را برای بچه‌ها خوش آب و رنگ و هیجان‌انگیز می‌کند. این خوراکی سنتی در رنگ‌های پاییزی نارنجی، زرد و سفید تهیه میشود. بچه‌ها انتظار دارند وقتی به سراغ همسایه‌ها می‌روند از آنها آبنبات ذرت دریافت کنند.
برای هالووین به کجا سفر کنیم؟
کشور آمریکا بیشتر از هر کشور دیگری به هالووین اهمیت می‌دهد. همچنین در کانادا هم هالووین تقریبا به همان اندازه با شور و هیجان برگزار میشود. در اروپا هم در کشورهایی که جمعیت پروتستان کمتری دارند، هالووین با رونق بیشتری برگزار میشود. به طور مثال هالووین در فرانسه و آلمان به صورت جدی‌تری برگزار میشود. ایرانیان زیادی هم علاقه دارند تا در این مراسم پاییزی شرکت کنند. به همین دلیل بعضی از کشورهای اطراف ایران همچون ترکیه و دبی برنامه‌های جذابی برای این جشن تدارک دیده‌اند. همچنین بسیاری از مسافران بعد از خرید بلیط هواپیما به مقصد ترکیه یا دبی و رزرو آنلاین هتل در این کشورها، خودشان را برای حضور در جشن هالووین در این کشورها آماده می‌کنند، چون برخی از شهرهای مشخص این کشورها به جشن پاییزی هالووین بیشتر توجه می‌کنند.
پوشیدن لباس مناسب در جشن هالووین
شب هالووین نزدیک است و بیشتر افراد نمی‌دانند که با چه لباسی این شب را جشن گرفته و در مراسم شرکت کنند. اما نگران این مسئله نباشید چون شما می‌توانید از لباس‌های کلاسیک ترسناک همچون جادوگر، خون‌آشام، ارواح و زامبی گرفته تا لباس‌های خلاقانه استفاده کرده و این شب را به‌یادماندنی‌ترین شب سال کنید. بعضی از افراد با الهام از شخصیت‌های دوست‌داشتنی سریال‌ها و فیلم‌ها لباسی خاص و جذاب می‌پوشند. بعضی دیگر هم با آرایش ترسناک و لباس‌های نامتعارف، حس‌وحال واقعی هالووین را منتقل کرده و دوستان خود را غافلگیر می‌کنند.
چه کشورهایی هالووین را جشن می‌گیرند؟
لیست کشورهایی که هالووین را جشن می‌گیرند به شرح زیر می‌باشند:
- آمریکای شمالی: کانادا، مکزیک و ایالات متحده
- اروپا: ایرلند، اسکاتلند، انگلستان، ولز، فرانسه، آلمان، اسپانیا، پرتغال، هلند، ایتالیا، بلژیک، دانمارک، سوئد، نروژ، استونی، لتونی، فنلاند، لیتوانی، لهستان، اسلواکی، جمهوری چک، مجارستان، بلغارستان، یونان، ترکیه، رومانی، شما می‌توانید با خرید تور اروپا و تور ترکیه به‌راحتی در این جشن شرکت کنید.
- آسیا: ژاپن، کره جنوبی، ایران، چین، هنگ کنگ، تایوان، اندونزی، مالزی، فیلیپین، سنگاپور، استرالیا، نیوزیلند. با خرید تور چین و تور فیلیپین از هالووین یک شب به‌یادماندنی را در ذهنتان خاطره‌ساز کنید.
- آفریقا: نیجریه، کنیا، آفریقای جنوبی
- اقیانوسیه: نیوزیلند
آداب هالووین
در اواخر دهه ۱۸۰۰ میلادی، در آمریکا تلاشی به جریان افتاد تا بیشتر از آنکه هالووین در مورد شوخی، ارواح و جادوگری باشد، به تعطیلاتی برای دورهمی مردم تبدیل شود. با شروع قرن جدید، رایج‌ترین راه برای برگزاری جشن در این روز مهمانی‌های هالووین به حساب می‌آمدند و مهمانی‌ها بر غذاهای فصل، بازی‌ها و لباس‌های جشن متمرکز بود. رهبران جامعه و روزنامه‌ها، والدین را تشویق می‌کردند تا موارد عجیب‌وغریب و ترسناک را از جشن هالووین حذف کنند.
به واسطه این تلاش‌ها در آغاز قرن بیستم جشن هالووین بیشتر رنگ‌های خرافی و مذهبی خود را از دست داد. بعضی از افراد معتقد هستند که هالووین راهی مطمئن برای بازی با مفهوم مرگ می‌باشد و به همین دلیل، مردم مانند مرده متحرک لباس پوشیده و چمنزارها را به‌شکل سنگ قبر تزیین می‌کنند و همچنین فعالیت‌هایی را انجام می‌دهند که در سایر زمان‌های سال قابل‌تحمل نیست.
نکات جالب در مورد هالووین
- در شب هالووین عطسه کردن خیلی خوش یمن نیست. ترجیحا مواظب عطسه‌های خود باشید. چون سلتی‌ها اعتقاد دارند با هر عطسه از بدن روحی بیرون می‌آید.
- در شب هالووین بسیاری از دختران مجرد به دنبال پیدا کردن خواستگار هستند.
- بعد از کریسمس هالووین دومین تعطیلات تجاری در جهان به حساب می‌آید. چون برای عنوان مثال آمریکایی‌ها در سال ۲۰۱۹ بیشتر از ۸ میلیارد دلار برای این جشن هزینه کرده‌اند.
- پسر بچه‌ها لباس ابر قهرمانان (بتمن، سوپرمن، مرد عنکبوتی) و دختربچه‌ها در جشن هالووین لباس پرنسس را به تن می‌کنند.
- در بعضی از کشورها سیب زمینی، شلغم و چغندر به جای کدو تنبل حکاکی میشود.
- هدیه دادن آبنبات و قاشق زنی ریشه در نذر دادن مردم انگلیس برای مردگانشان دارد.
- به دلیل وجود بیشتر پروتستان‌ها هالووین در انگلستان برگزار نمی‌شود.
سوالات در مورد هالووین:
- تاریخ هالووین 2023 در ایران کی است؟
سه شنبه، 9 آبان ۱۴۰۲
- نمادهای جشن هالووین چیست؟
پوشاک مبدل، فانوس کدو تنبل، تزئینات هالووین و خوراکیهای هالووین از جمله مهم‌ترین نمادهای هالووین هستند.
- کدام کشور برای سفر در ایام هالووین مناسب است؟
آمریکا جشن هالووین را بسیار پر شور برگزار می‌کند. ولی در کل کشورهای غربی که جمعیت پروتستان کمتری دارند، بیشتر به جشن هالووین می‌پردازند.
- نمادها و رنگ‌های رایج در هالووین چیست؟
می‌توان نمادهای هالووین را به دو گروه تقسیم کرد که شامل نماد مرگ و تباهی و تصاویر برداشت محصول در پایان تابستان میشود.
